Schuldgevoel en Verantwoordelijkheid

Laatst had ik weer eens een opleidingsdag (Ik volg momenteel een opleiding Medische Basiskennis). Ik had pauze, ik liep in de gang. Ik kwam een vriendelijke jonge vrouw tegen. We liepen samen in de niet zo brede gang. Ik botste bijna tegen haar aan en ze zei: “Sorry!”. Een klein alledaags voorbeeld zou je misschien zeggen. Toch raakte het mij. ‘Waarom zegt ze sorry’ dacht ik bij mezelf. De associatie van vriendelijkheid kwam bij me op. En toch: het voelde niet goed. Waarschijnlijk omdat ik het bij mezelf herken. Sorry zeggen is in dit geval eigenlijk een soort schuld op je nemen. Misschien wel om vriendelijk gevonden te worden. ‘Sorry hoor dat ik hier loop, dat ik mijn plek hier inneem, dat ik hier besta, ik wil jou niet lastig vallen met mijn loopje!’ Eigenlijk werd ik er een beetje verdrietig van. Waarom zouden we ons verontschuldigen voor iets waar je je totaal niet voor hoeft te verontschuldigen. Je loopt daar gewoon! Blijf daar vooral lekker lopen en neem fijn je ruimte in.

Het is denk ik helaas ook iets typisch vrouwelijks. Of misschien beter gezegd: een typische vrouwen valkuil. Hoe vaak zie je een man sorry zeggen voor het lopen in een gang? Volgens mij maak ik dit minder vaak mee. Het zette me dus aan het denken. Zeker omdat ik zelf ook een ‘sorry hoor dat ik er ben’  geschiedenis heb waar ik me van probeer los te maken.

Ik ben zelf al lang onderzoek aan het doen in mezelf naar dit thema. Wat doet dit ‘sorry gedrag’, het ‘schuld op je nemen-gedrag’ met jezelf (en met een ander!)? Is het nobel? Is het vriendelijk? Is het ‘aardig voor een ander’? Mijn conclusie is inmiddels een duidelijke Nee. Waarom niet?

Gezonde verantwoordelijkheid
Mijn antwoord is dat het te maken heeft met gezonde verantwoordelijkheid. Iedereen is verantwoordelijk voor zijn eigen leven. Het enige waar je echt invloed op hebt is je eigen staat van zijn. Hoe graag we misschien ook zouden willen dat anderen om ons heen zich zo gedragen zodat wij ons goed voelen en wij denken dat we anderen gelukkig kunnen maken, in feite is dit een illusie en zijn we echt zelf verantwoordelijk voor ons geluk. Het is trouwens ook een stuk relaxter als je niet meer bezig bent met proberen de mensen om je heen te controleren! (ik spreek uit ervaring ;-))
Een voorbeeld: het huishouden, voor veel mensen een bron van frustraties, zeker in een partnerrelatie. Stel: ik ben moe, heb geen energie, heb een lange dag achter me. Ik kom thuis, de vaatwasser is nog niet uitgeruimd. Wat doe ik? Ik kan denken:

A ‘Ik doe het wel, dan hebben we dat gehad, is het weer opgeruimd’

Of  B ik luister op dat moment, naar mijn gevoel, ‘ik ben nu moe, ik laat het even.’

Of C: Ik kan vragen of mijn partner het doet.

Wat creëert in dit geval schuldgevoelens en wat is echt verantwoording nemen?
Als ik in dit geval A zou kiezen, zou de kans groot zijn dat ik van binnen boos word op mijn partner “Waarom heeft hij dit niet gedaan!! Hij was eerder thuis dan ik”, etc. Dan geef ik hem de schuld maar mijn gedrag lijkt nobel: “Ik doe het wel weer, ik doe het allemaal, ik ben de nobele, verantwoordelijke van de twee.” Maar dat is geen échte verantwoordelijkheid. Échte verantwoordelijkheid zou zijn, handelen naar mijn gevoel op dat moment. In dit geval: Rust nemen en het laten. Het later doen, of hulp vragen aan de ander (maar dan zonder onderdrukte agressie hulp vragen). B of C zouden dan dus verantwoordelijker zijn dan A, hoewel A misschien verantwoordelijk líjkt.

Dat is dus het gekke met schuldgevoel: het lijkt alsof je verantwoordelijkheid neemt, maar eigenlijk doe je dat niet. We denken dat wij verantwoordelijk zijn om de ander gelukkig te maken of we maken de ander verantwoordelijk voor ons geluk. Maar het is dus een verwarring die niet klopt! Helaas leren wij vaak al jong dat we aardig, vriendelijk, meegaand of ‘verantwoordelijk’ moeten zijn. Meestal leren we niet om daadwerkelijk verantwoordelijk te zijn.

Tot slot wil ik zeggen dat er ook zoiets bestaat als een ‘gezonde sorry’. Soms weet je dat je fout zat, of iets gezegd hebt dat niet klopte. Als je daar de volle verantwoordelijkheid voor neemt, dan is je sorry prachtig en heilzaam.

Workshop

Op 8 maart was het Internationale Vrouwendag en dat werd gevierd in ’t Mozaïek. Die avond heb ik een zkm-coachings workshop georganiseerd. Ik vond het heel leuk om te doen en de deelnemers waren ook enthousiast. Om de zelf kennis methode(ZKM) meer tastbaar te maken, heb ik een illustrator gevraagd om de verschillende emotionele drijfveren in beeld uit te drukken. Vervolgens heeft iemand anders dit samengesteld tot een prachtig geheel op een magneetbord. Ik ben heel blij met mijn ZKM-bord! 
Op dinsdag 10 mei geef ik weer een workshop ZKM, maar dan voor Het Werkt! in Wijchen, een belangenorganisatie voor werkzoekenden in Wijchen. Ik neem mijn nieuwe bord weer mee.

Facebook en Linkedin

Lange tijd heb ik Social Media aangaande mijn praktijk een beetje gemeden, want ik zag er de toegevoegde waarde niet zo van. Maar ik heb nu toch de stap genomen en een Facebook pagina aangemaakt (van LinkedIn maakte ik al gebruik.). Het idee is dat ik er nieuws plaats en video’s die ik inspirerend vind en waarmee ik hopelijk anderen ook kan inspireren. Dus als je het leuk vindt, kun je de pagina liken. Dat kan hier.

Fijne pasen

Een lang weekend voor de boeg en de lente in aantocht.
Geniet ervan!

Hartelijke groet,

Maartje Roeterdink